De meerwaarde van ervaringsdeskundigheid
Column voor de ITP patiëntenvereniging Nederland
Sinds het voorjaar neem ik namens de ITP patiëntenvereniging deel aan het certificeringstraject ‘ervaringsdeskundige professional’. Ervaringsdeskundig, ik hoor het je denken, dat zijn we toch allemaal als patiënten?! Dat klopt. Maar ervaringsdeskundigheid gaat nog een stap verder.
Verder kijken dan je eigen proces
Tijdens het programma worden wij, de deelnemende ervaringsdeskundigen, uitgedaagd om verder te kijken dan alleen ons eigen ziekteproces. Want zoals je waarschijnlijk ook weet, gaat niet iedereen hetzelfde om met ziekte en klachten. Op het moment dat je ziek wordt en de diagnose wordt gesteld, staat voor veel mensen de wereld op zijn kop. Vaak zijn er spanningen rondom onderzoeken en behandeling(en) en daarnaast onzekerheid over de toekomst. Zeker wanneer het gaat om chronische klachten en er aanpassingen nodig zijn in je levensstijl, duurt het een tijd voor je weer een nieuwe balans hebt gevonden. Je kunt het zien als een rouwproces, waarbij fasen van ontkenning, onderhandelen, woede, verdriet en aanvaarding elkaar afwisselen. Bij de één gaat dit sneller dan bij de ander en ook niet iedereen doorloopt alle fasen of doorloopt ze op dezelfde manier. Tegen de tijd dat je meer aanvaarding voelt en hebt leren omgaan met de ziekte en eventueel bijbehorende beperkingen, ben je ervaringsdeskundige geworden over je eigen leven.
Op weg naar ervaringsdeskundigheid
Wat doet een ervaringsdeskundige professional dan nog meer? Ervaringsdeskundigheid houdt ook in dat je leert van anderen die in een zelfde situatie zitten via studie of activiteiten. Door middel van de patiëntenvereniging wordt ons dit deels aangeboden, denk aan lotgenotencontact tijdens de ledencontactdagen. Het kan heel zinvol zijn om van anderen te horen hoe hij of zij ermee omgaat of wat hij of zij doet in bepaalde situaties.
Tijdens het certificeringstraject gaan we nog een stapje verder. We krijgen theorie en trainingen aangeboden, leren van elkaar door middel van supervisie en coachen tijdens het programma een aantal mensen die chronisch ziek zijn. Allemaal bedoeld om nog meer te leren over collectieve ervaringen en juist verschillen in ervaringen. We passen het geleerde toe in de praktijk en kijken daarop terug, ook wel reflectie genoemd. Door meer zicht te krijgen op de overeenkomsten en verschillen, kun je mensen gericht coachen/begeleiden en ondersteunen in hun proces om een nieuwe balans te vinden. Eind van het jaar rond ik het certificeringstraject af en kan ik me verder inzetten als ervaringsdeskundige professional binnen de ITP patiëntenvereniging en daarbuiten.
Ervaringsdeskundige professional
Kortom, ervaringsdeskundigheid houdt in dat je naast ervaringskennis over je eigen leven ook ervaringskennis hebt opgedaan over collectieve zaken omtrent chronisch ziek zijn en daardoor ook inzicht hebt in waar verschillen zitten. Dit gecombineerd met de al aanwezige kennis en werkervaring – in mijn geval maatschappelijk werk achtergrond – maakt een ‘ervaringsdeskundige professional’ uniek en ik zou haast willen zeggen onmisbaar binnen de patiëntenvereniging. Want zeg nu zelf: wie begrijpt beter wat je doormaakt, dan iemand die het zelf ook (heeft) door(ge)maakt?!
Meer weten? Lees hier wat ik voor jou kan betekenen.